Bijlage 1: Meicirculaire 2021

In deze bijlage geven we een totaaloverzicht van de uitkomsten van de meicirculaire 2020. We beginnen met een samenvattend overzicht in de tabel. Daarna lichten we elk onderwerp toe. In het tweede deel van de bijlage geven we een nadere analyse van de uitkomsten.

De meicirculaire 2021 van de algemene uitkering uit het gemeentefonds geeft de volgende uitkomsten:

• 2021: € 4,2 miljoen positief  
• 2022: € 5,0 miljoen positief  
• 2023: € 4,7 miljoen positief  
• 2024: € 4,3 miljoen positief  
• 2025: € 5,1 miljoen positief.

Van de uitkomsten van de meicirculaire moeten we nog diverse bedragen apart zetten voor specifieke onderwerpen. Deze beschrijven we hierna.

De meicirculaire 2021 van de algemene uitkering uit het gemeentefonds geeft de volgende uitkomsten: 2021: € 4,2 miljoen positief, 2022: € 5,0 miljoen positief, 2023: € 4,7 miljoen positief, 2024: € 4,3 miljoen positief en 2025: € 5,1 miljoen positief.

We zetten geld apart om loon- en prijsstijgingen te kunnen betalen, vanaf 2022 € 3,5 miljoen extra. Het Centraal Planbureau verwacht dat de inflatie in 2022 daalt. Op dit moment hebben we als gemeente vanaf 1-1-2021 geen nieuwe CAO meer. Wel zien we premiestijgingen voor met name pensioenen fors stijgen. Dit betekent dat we over 2021 en 2022 zelf een inschatting hebben moeten maken over de te verwachten loonstijging. Hierin schuilt zeker een risico, omdat een kleine afwijking in percentage grote financiële impact heeft. Daarnaast betalen we uit deze stelpost ook reguliere prijsstijgingen voor openbare ruimte, gemeenschappelijke regelingen, subsidies, onderdelen van de Wmo en Jeugdzorg.

Voor onderdelen van het sociaal domein die in principe nog buiten de algemene uitkering vallen gebeurt er het volgende: Aanpak problematiek Jeugdzorg: We ontvangen een bedrag van € 2.448.000 in 2021. Het kabinet heeft voor het jaar 2021 (incidenteel) € 613 miljoen beschikbaar gesteld voor acute problemen in de jeugdzorg. Van de extra compensatie zal € 493 miljoen via het gemeentefonds lopen. De rest ter hoogte van € 120 miljoen gaat via specifieke uitkeringen (zogenaamde SPUK’s).Voor onze gemeente betekent dit voor 2021 een voordeel in de algemene uitkering van € 2.448.000. Voor nadere toelichting wordt verwezen naar samenvatting algemene uitkering. Richting de programmabegroting onderzoeken we in hoeverre we deze extra gelden in moeten zetten voor intensiveringen en/of we deze gelden deels kunnen inzetten om de huidige tekorten binnen jeugdzorg af te dekken. Beschermd Wonen: Het budget voor beschermd wonen wordt met per saldo € 0,6 miljoen in 2022 oplopend tot € 0,7 miljoen meerjarig verhoogd. Dit bestaat uit een verhoging van het budget door volumestijging en door compensatie voor loon- en prijsstijging. Voor loon- en prijscompensatie ontvangen we 1,6% (landelijk € 30 miljoen) en voor volumestijging landelijk € € 31 miljoen. Vanuit de septembercirculaire moeten we nog rekening houden met een verrekening omdat er meer cliënten zijn overgestapt naar de Wet Langdurige Zorg (WLZ) en er dus meer budget overgeheveld moet worden. Participatie afbouw WSW: In meerjarig perspectief (jaar 2025) wordt het rijksbudget in verband met de afbouw van de WSW verder verlaagd met € 325.000. Dit vertalen we door in onze budgetten. Participatie (WSW en Wajong en begeleiding): We ontvangen een extra bedrag van jaarlijks circa € 174.000. Dit is vooral voor loon- en prijsontwikkeling.  Voogdij 18+:  We ontvangen € 661.000 extra voor de uitvoering van Voogdij 18+. Dit bestaat uit loon- en prijsontwikkelingen voor het jaar 2021. Daarnaast is het budget voor 2022 gebaseerd op basis van het nieuwe woonplaatsbeginsel.

We ontvangen in 2021 € 10.000 voor het project “Jeugd aan Zet”. Het programma beoogt jongeren te ondersteunen die geraakt worden door de effecten van de coronacrisis. Doordat de dagelijkse activiteiten voor veel jongeren door de coronacrisis niet of niet goed mogelijk zijn (zoals onderwijs, sport, sociale ontmoetingen en de mogelijkheid om te werken) is er een toenemende overlast van jongeren in de openbare ruimte. Ook is er vanwege de steeds verdergaande en langdurige beperkende maatregelen grote zorg over het effect van de coronamaatregelen op de fysieke en psychische gezondheid van jongeren.

We ontvangen in 2021 € 33.000 om zelfstandigen ondersteuning te bieden, die zich willen heroriënteren. Dit is bedrag is aanvullend op andere budgetten en kan gebruikt worden voor aanvullend maatwerk.

De nieuwe wet is uitgesteld. Daarom ontvangen we in 2021 minder uitvoeringskosten (€ 9.000) en krijgen we vanaf 2022 juist meer uitvoeringskosten. In 2022 € 57.000 en vervolgens per jaar minder.

We ontvangen jaarlijks € 37.000 extra voor de gemeentelijke anti-discriminatievoorziening, zodat zij ruimere budgetten krijgen om meer activiteiten te kunnen ontplooien. Dit om een betere beschikbaarheid en bereikbaarheid voor melders mogelijk te maken.

We ontvangen in 2021 € 100.000 voor maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden.

Voor de wet open overheid krijgen we € 171.000 in 2022 oplopend tot € 235.000 in 2025. Deel hiervan is incidenteel. Op 26 januari 2021 heeft de Tweede Kamer de (Wijzigingswet) Wet open overheid (Woo) aangenomen. Het betreft een initiatiefwet uit de Tweede Kamer die beoogt de gehele overheid transparanter en toegankelijker te maken. Met dit wetsvoorstel geven de initiatiefnemers zowel de actieve als de passieve openbaarmaking van overheidsinformatie een nieuwe basis, verankeren zij het recht op toegang tot informatie wettelijk en beogen zij de informatievoorziening en informatiehuishouding van het Rijk en decentrale overheden te verbeteren. De incidentele middelen (voor de periode 2022 tot en met 2026) zijn bestemd voor het verbeteren van systemen, het opleiden van medewerkers en het aanpassen van processen en de organisatie. De structurele middelen zijn bedoeld voor de actieve openbaarmaking van de informatiecategorieën zoals genoemd in de Woo, het aanwijzen van een contactfunctionaris en het beheer en onderhoud van systemen.

We ontvangen in 2021 € 52.000 als vergoeding van de gemaakte kosten voor het opsporen en ruimen van explosieven uit de Tweede Wereldoorlog.

Voor diverse kleinere mutaties zonderen we gelden af: Rijksvaccinatieprogramma meningokokken (structureel € 19.000); Prenataal huisbezoek voor jeugdgezondheidszorg (structureel € 25.000); Kleine aanpassing Maatschappelijke opvang (€ 3.000); Armoedebestrijding kinderen (jaarlijkse € 7.000 verlaging budget).

Samen de trap op en af
De ontwikkeling van de algemene uitkering hangt voor een belangrijk deel af van de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens de normeringssystematiek (samen de trap op en af) hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van de algemene uitkering.
Bij het berekenen van het effect van het acres spelen de volgende zaken een rol:

• Het directe accres (deze is voor de jaren 2022 tot en met 2025 negatief). Dit wordt vooral veroorzaakt door lagere loon- en prijsontwikkeling. De uiteindelijke ontwikkeling van het accres in 2022 en verder is afhankelijk van de keuzes die een nieuw kabinet maakt.
• Ontwikkeling van hoeveelheden binnen de diverse maatstaven.
• De verwachte inflatie voor 2022 en volgende jaren. Wij maken hier net als voorgaande jaren de inschatting van de inflatie hoger is dan bruto binnenlands product waar het Rijk mee gerekend heeft. Dit betekent een nadeel voor ons.
• Het nieuwe begrotingsjaar 2025 (voor ons nieuw) is ten opzichte van 2024 een stuk positiever (hogere landelijke uitgaven). Dit heeft een positief effect op de algemene uitkering.

Plafond BTW compensatiefonds
Gemeenten kunnen (voor een groot deel) kosten van BTW declareren bij het BTW compensatiefonds. Dit fonds heeft landelijk gezien een plafond. Wordt er minder BTW gedeclareerd, dan wordt het verschil toegevoegd aan de algemene uitkering. Wordt er meer BTW gedeclareerd dan wordt dit ten laste van de algemene uitkering gebracht. Over 2021 vind er een positieve afrekening plaats, omdat er in dat jaar fors minder gedeclareerd is. Dit betekent een voordeel voor ons van € 483.000 in 2021. In de meerjarenbegroting gaan we uit van het landelijke gemiddelde over laatste 6 jaar wat steeds is uitgekeerd aan gemeenten. Dit betekent een structureel voordeel van € 93.000.

Korting apparaatskosten opschaling gemeenten
In het vorige regeerakkoord is opgenomen dat het Rijk streeft naar minder en grotere gemeenten. De gedachte vanuit het Rijk is dat de beoogde opschaling van gemeenten leidt tot besparingen die ontstaan door schaalvoordelen, verminderen van toezicht, vereenvoudiging van regelgeving en minder dubbeling van taken. De besparing gaat uit van een daling van het aantal gemeenteambtenaren doordat gemeenten groter worden of met elkaar gaan samenwerken. Dit leidt tot een uitname uit het gemeentefonds. In totaal is voor deze operatie een structurele bezuiniging van € 975 miljoen opgenomen (2015- 2025). Voor het jaar 2025 betekent dit een aanvullende bezuiniging van € 702.000.

Overige Rijksontwikkelingen
Binnen de overige Rijksontwikkelingen treden diverse effecten op door onder andere:

• Algemene suppletie korting sociaal domein
• Hogere WOZ waarde, wat een nadelig effect heeft op de algemene uitkering.
• Diverse overige mutaties.